Oververhitting voorkomen doe je door veel te drinken en je lichaam goed te beschermen tegen de zon. Smeer je goed in, benut de schaduw en gebruik een koelsjaal of koelhanddoek om koel te blijven.
Saai, extreem heet en weinig schaduw
Als je in Spanje loopt, zijn er lange stukken waar maar weinig schaduw is. Omdat het er extreem heet kan worden, is dit voor veel wandelaars een lastig stuk. Onvoorbereid kan het, doordat je oververhit kunt raken, zelfs een gevaarlijk stuk worden.
In dit blog ga ik dieper in op de gevaren van ernstige oververhitting en hoe dit kan leiden tot een hitteberoerte of zonnesteek. Daarnaast kun je lezen wat je moet om oververhitting te voorkomen en hoe je iemand kan helpen die oververhit is geraakt.
wat is oververhitting?
Oververhitting, ook bekend als hyperthermie, treedt op wanneer het lichaam meer warmte produceert dan het kan afvoeren. Het kan ook zijn dat de omgeving te warm is en het lichaam de warmte niet kan verdragen. Dit kan resulteren in een gevaarlijk hoge lichaamstemperatuur.
Het menselijk lichaam heeft verschillende manieren om zichzelf af te koelen, zoals zweten. Echter, als je te lang in een te hete omgeving bent, intensief sport in warm weer, of te warme kleding draagt, kunnen deze afkoelingsmechanismen tekortschieten.
Dit kan leiden tot oververhitting zoals je op onderstaand filmpje ziet tijdens de oefening voor de kroning van Koning Charles in Engeland. Het was boven de 30 graden en de hitte kon niet worden afgevoerd vanwege de bontmutsen.
Wat zijn de symptomen van oververhitting?
Oververhitting gaat door drie fasen:
1. Hittekramp:
De eerste fase wordt gekenmerkt door:
- Pijn in de spieren
- Een rood gezicht
- Een verhoogd hartritme
2. Hittestuwing:
De tweede fase van oververhitting omvat:
- Een droge huid die, als de activiteit wordt gestaakt, vaak bleek wordt
- Hevig zweten
- Hoofdpijn
- Misselijkheid Duizeligheid
- Vermoeidheid
- Spierkrampen
- Snelle hartslag
- Lage bloeddruk
3. Hitteberoerte of zonnesteek
Dit is de meest ernstige vorm van hitteletsel en treedt op als de inwendige temperatuur van het lichaam boven de 40 graden stijgt. Symptomen zijn onder andere:
- Een rode en droge huid
- Afwijkend gedrag
- Hoofdpijn
- Hallucinaties (waanbeelden)
- Verwardheid en angst
- Kans op een toeval (insult)
- Het verlies van bewustzijn
(bron)
het gevaar van een hitteberoerte
Een hitteberoerte is een levensbedreigende aandoening waarbij de lichaamstemperatuur boven de 40°C (104°F) uitkomt. Je zult zelf niet meer adequaat kunnen optreden als je een hitteberoerte krijgt. Het is dan ook zaak dit te voorkomen door het nemen van de juiste maatregelen.
Mocht je vermoeden dat iemand een hitteberoerte heeft, aarzel dan niet om de hulpdiensten te bellen (112) en begin de persoon direct te koelen!
oververhitting voorkomen
Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt zeker voor oververhitting. Hier zijn 10 tips om te voorkomen dat je bevangen raakt door de hitte:
- Bereid je goed voor: Uit ervaring weet ik dat overgewicht en hitte niet goed samen gaan. Probeer daarom te vallen en investeer in je gezondheid. In mijn blog over afvallen met de afslank receptenbijbel kun je lezen hoe het mij lukte om af te vallen en gezonder te gaan leven dankzij de receptenbijbel van Oscar Helm.
- Hydrateer: Drink voldoende water, vooral als het heet is of als je lichamelijke activiteiten onderneemt. Vermijd alcohol en cafeïne, omdat deze je lichaam kunnen uitdrogen.
- Draag geschikte kleding: Draag lichte, losse kleding die helpt bij het afvoeren van zweet en voorkomt dat het lichaam oververhit raakt. Bescherm jezelf ook tegen de zon door een hoed te dragen en zonnebrandcrème te gebruiken.
- Zoek schaduw: Wanneer mogelijk, blijf uit de directe zon, vooral op het heetst van de dag. Zoek koele, schaduwrijke plaatsen op om uit te rusten.
- Pauzeer regelmatig: Neem regelmatig pauzes om te rusten en af te koelen.
- Vertrek vroeg: Plan je activiteiten zo dat je niet buiten hoeft te zijn op de heetste tijdstippen van de dag.
- Eet licht en drink beslist geen alcohol: Zware maaltijden kunnen je stofwisseling versnellen en je lichaamstemperatuur verhogen. Kies voor lichte maaltijden met veel groenten en fruit.
- Vermijd overmatige inspanningen: Probeer klimmen aan het begin van de dag te plannen als het nog koel is. Mocht dit niet lukken, pas dan je tempo aan en pauzeer regelmatig. Kort je afstanden in bij extreme warmte.
- Zorg voor (permanente) verkoeling: Gebruik koelsjaals of koelhanddoeken om je lichaamstemperatuur te verlagen als het warm is.
Een koelhanddoek maak je nat en kun je in een afsluitbaar plastic zakje bij je dragen tot je het nodig hebt. Door ermee te wapperen wordt deze koud en kun je hem om je hoofd of schouders slaan. Als de handdoek droog is, werkt het niet. Zodra je de beschikking over water hebt, kun je hem weer natmaken en opnieuw gebruiken. Een koelhanddoek kun je zo onder je pet of hoed dragen dat het gedeeltelijk over je nek of schouders valt (zoals op de foto hierboven).Een koelsjaal blijft koud omdat het gevuld is met een speciaal soort gel. Je hebt hier langer plezier van. De koelsjaal kan zelfs een paar dagen koel aanvoelen, vooral als je deze een uurtje laat afkoelen in de ijskast. Een koelsjaal is effectiever, maar weegt iets meer dan een koelhanddoek.
10. Let op tekenen van oververhitting: Tot slot, leer de symptomen van oververhitting herkennen, zoals ik deze hierboven heb beschreven en onderschat deze niet. Kom direct in actie als je één of meer symptomen herkent.
Wat doe je als je oververhit bent?
Start direct met afkoelen!
- Probeer een plaats te zoeken met schaduw.
- Trek wat kleding uit, zorg dat je comfortabel bent.
- Gebruik een waaier (stuk karton, oude krant) om de lucht in beweging te brengen.
- Drink water of een sportdrank en eet iets (het liefst iets zouts)
- Koel jezelf met je koelhanddoek of koelsjaal. Begin met het koelen van de nek, oksels, liezen en knieën. Als je geen koelhanddoek of koelshaal hebt, maak dan een handdoek of lap nat.
- Als je je echt heel naar voelt, neem je temperatuur op om te controleren of je geen koorts hebt.
- Gun je lichaam voldoende tijd om te herstellen voor je weer verder loopt.
Als geen schaduw is, kun je van een slaapzak of laken een soort afdakje bouwen om schaduw te creëren. Een droog laken of deken moet je nooit om je heen slaan als je oververhit bent, dit zou de warmte van je lichaam juist teveel vast kunnen houden.
Als de symptomen erg zijn en je je koortsig voelt, is het verstandig om direct hulp te vragen. Andere mensen kunnen je helpen met afkoelen. Ze kunnen ervoor zorgen dat je huid nat blijft. Hiervoor kunnen ze een spons of doekje gebruiken met koud water. Het liefst gebruiken ze icepacks om je af te laten koelen.
Wanneer je niet snel opknapt, zal men de hulpdiensten moeten inschakelen. Gelukkig komt dit niet zo vaak voor en zeker niet als je direct begint met koelen als je je niet goed voelt.
Tip: neem een reserve koelhanddoek of koelsjaal mee!
Neem een paar koelhanddoeken mee die je voor je vertrekt nat maakt. Door ze in een afsluitbaar plastic zak te stoppen blijven ze vochtig tot je ze nodig hebt. Even wapperen en ze zijn klaar voor gebruik.
Zorg wel dat je ze na het wandelen uit de plastic zak haalt om te drogen. Als ze te lang vochtig blijven kunnen ze gaan schimmelen.
Veelgestelde vragen
1. Wat moet ik doen als iemand symptomen van oververhitting vertoont?
Als iemand symptomen van oververhitting vertoont, is het belangrijk om hen naar een koele en schaduwrijke plek te brengen. Laat het slachtoffer rusten en geef hen water te drinken om gehydrateerd te blijven. Begin gelijk met koelen.
2. Moet ik het slachtoffer laten liggen of rechtop laten zitten?
Het is raadzaam om het slachtoffer te laten gaan liggen, bij voorkeur met de benen iets omhoog. Hierdoor kan het lichaam beter afkoelen en verbetert de bloedcirculatie.
3. Moet ik het slachtoffer eten of drinken geven?
Als het slachtoffer bij bewustzijn is en in staat is om te slikken, is het raadzaam om kleine slokjes water te geven. Geef echter geen eten, omdat dit de slikreflex kan beïnvloeden.
4. Wanneer moet ik de nooddiensten inschakelen?
Als het je niet snel lukt het slachtoffer af te koelen, schakel je de nooddiensten in. Neem geen enkel risico, vooral niet als je signalen ziet als verwardheid en bewustzijnsverlaging.
Wees tijdens bij warmte en lichamelijke inspanning altijd alert op oververhitting, niet alleen bij jezelf maar ook bij anderen. Dankzij de tips in dit artikel kun je niet alleen jezelf, maar ook anderen helpen het hoofd (en meer) koel te houden bij extreme hitte.
