De actieradius van een fiets is afhankelijk van het vermogen van de accu (Watt per uur) en de trapbekrachting die je gebruikt. Als je een Bosch accu hebt kun je in normale omstandigheden grofweg de volgende tabel gebruiken, waarbij eco de minste ondersteuning geeft en turbo de maximale.
| Batterij | eco | tour | sport | turbo |
| Watt | km | km | km | km |
| 300 | 100 | 60 | 50 | 43 |
| 400 | 133 | 80 | 67 | 57 |
| 500 | 167 | 100 | 83 | 71 |
Welke factoren bepalen de actieradius van een elektrische fiets?
Naast het vermogen van de batterij en de ondersteuning hebben de volgende onderdelen effect op de actieradius:
- Het gewicht van de berijder;
- De gemiddelde snelheid;
- De druk van de banden;
- In de bergen: het percentage van een helling;
- De staat van het wegdek;
- De temperatuur (20 graden is de ideale temperatuur);
- Het aantal versnellingen;
- De snelheid van de pedaalomwentelingen;
- De leeftijd van de batterij.
Omdat je rekening moet houden met al deze factoren is het onmogelijk om te zeggen wat de precieze actieradius van je batterij is.
Is de actieradius voldoende voor het maken van langere pelgrimstochten?
Als je een pelgrimstocht maakt, kun je de afstanden die je per dag fietst aanpassen aan de actieradius van de fietsaccu. Zelf vind ik dit nogal een beperking. Ik heb dan ook een tweede batterij gekocht toen ik de pelgrimstocht naar Rome maakte. Voorwaarde is dan wel dat je een fiets hebt waarbij je van batterij kun wisselen.
Als je geen budget hebt voor een tweede batterij, zit er niets anders op dan de dagafstand aan te passen aan de actieradius van je fietsaccu. Dan wil je die radius natuurlijk wel zo groot mogelijk maken door zo zuinig mogelijk fietsen.
Hoe beïnvloed je de actieradius van je elektrische fiets?
Als je de tips hieronder gebruikt dan kun je per dag een afstand afleggen die in de tabel hierboven in de kolom tour staat. Met een fiets van 400 Wh kun je afstanden van 80 kilometer (of iets meer) halen, mits je niet teveel hoeft te klimmen. Als ik veel en steil moet klimmen, halveer ik deze afstand.
1. Gebruik minder trapbekrachtiging
Ik fiets meestal op de eco-stand en schakel zo min mogelijk over naar meer ondersteuning. Alleen bij steile hellingen (>6%) en langdurige en sterke tegenwind maak ik hier een uitzondering op.
2. Schakel terug!
Hoe meer omwentelingen je maakt met de pedalen, hoe minder ondersteuning je nodig hebt. Als je een berg beklimt in een hoge versnelling, trap je langzamer en heb je meer kracht nodig. Dit vraagt meer van het vermogen dan wanneer je in een lage versnelling fietst.
Dit geldt ook voor opstappen. Als voordat je stopt terugschakelt, heb je bij het opstappen minder kracht en ondersteuning nodig.
3. Bespaar op het gewicht
Hoe zwaarder de fiets des te meer energie er wordt verbruikt.
Bij de voorbereiding van een langere fietstocht probeer ik dan ook zo licht mogelijk te reizen.
Na mijn laatste pelgrimstocht naar Rome ben ik ook iets aan mijn eigen gewicht gaan doen. Inmiddels ben ik acht kilo afgevallen en dit heeft merkbaar effect op de actieradius van de fietsaccu (en op mijn eigen uithoudingsvermogen).
4. Een optimale bandenspanning
De optimale spanning van een fietsband staat aangegeven op de zijkant van je fietsband. Hoe zwaarder de fiets (bagage en berijder) hoe hoger de bandenspanning. Schwalbe heeft een online tool om je te helpen de juiste bandenspanning te bepalen.
Goed opgepompte banden rijden niet alleen zuiniger, je voorkomt er ook nog eens mee dat je wegglipt of lek rijdt. Belangrijk aandachtspunt dus!
Ik laat de bandendruk onderweg regelmatig controleren door een fietsenmaker. Verder heb ik geleerd om niet te bezuinigen op een goede handpomp. Als je een lekke band rijdt is het fijn als je niet teveel energie kwijt raakt met het oppompen van de band.
Handige pomp (compressor) voor onderweg
Voor mijn volgende tocht zit dit pompje al in mijn fietstas. Het is lichter en kleiner dan het voetpompje dat ik vroeger altijd meehad. Met een druk op de knop zijn mijn banden weer op spanning (het gaat echt een stuk makkelijker dan handmatig pompen al moet ik vrij lang op de knop drukken).
Je kunt met een maximaal opgeladen pomp drie volledig lege banden oppompen.
Daarnaast kan ik het gebruiken als powerbank en zaklamp, daarmee bespaar ik ruimte en extra gewicht.
Ik heb voor de Donrox gekozen omdat deze met minimaal 80 reviews nog steeds een 4,5 score heeft op bol.com. Bovendien las ik dat ze niet moeilijk doen met geld terugstorten als het product niet zou bevallen.
5. Kies wegen met een goed wegdek
Je hebt weliswaar geen invloed op de conditie van het wegdek, maar je kunt er wel rekening mee houden als je de tocht uitzet. Als je op een lange afstandsroute of pelgrimstocht een stukje over niet geasfalteerde wegen moet rijden, rijd dan om! Niets is vermoeiender dan regelmatig te moeten afstappen, een stukje te moeten duwen en dan weer verder te fietsen. Je elektrische fiets is hier te zwaar voor!
In het algemeen geldt voor slechte wegen dat je vaak remt en onregelmatig fietst. Dit heeft niet alleen gevolgen voor je accu, maar heeft vooral ook effect op je eigen uithoudingsvermogen.
Routes die geschikt zijn voor racefietsen zijn altijd geschikt voor elektrische fietsen.
6. Pas je afstand aan in de bergen
Een elektrische fiets is heerlijk in de bergen. Juist in de bergen kun je optimaal genieten van de maximale ondersteuning. Als je klimt, zul je het bereik dan ook snel zien slinken. Daar staat tegenover dat deze ook weer enorm stijgt als je de berg afrijdt. Kortom, juist in de bergen kun je niet vertrouwen op je display.
Als ik veel moet klimmen, zet ik in het algemeen korte routes uit. En deze afstand rijd ik in een lage versnelling met zo min mogelijk ondersteuning (ecostand). Dat gaat langzamer, maar daarmee weet ik dat ik mijn batterij spaar. Alleen bij steile hellingen (6% of meer) schakel ik meer ondersteuning in.
--- Wat is de actieradius van je elektrische fiets in de bergen?
Voor de berekening van je actieradius kunt het beste het aantal watt van de batterij door tien delen om een reële afstand in de bergen uit te zetten (dus 300 watt = 30 km / 400 watt = 40 km en 500 watt = 50 km.) Hiermee zit je in ieder geval aan de veilige kant.
In de bergen fietst komt je gemiddelde snelheid meestal niet boven de 10 km per uur uit. Als je een route van 40 kilometer in de bergen uitzet, komt dat dus overeen met vier uur fietsen. Als je veel moet klimmen is dat ook qua inspanning een mooie afstand.
En als je onderweg ergens pauzeert, kan het helemaal geen kwaad als je vraagt of je je accu mag opladen. Je wilt in de bergen nooit met een lege accu komen te staan! Klimmen zonder ondersteuning op een zware elektrische fiets, wens ik niemand toe!
7. Onderhoud je accu goed
De ANWB geeft een aantal goede tips voor het onderhoud van de batterij in de winter.
Als je onderweg bent zou ik deze tips eraan toe willen voegen:
- Probeer de accu zo droog mogelijk te houden;
- Verwijder je accu als je de fiets niet gebruikt (overnachtingen e.d.);
- Laad de accu regelmatig op – laat de accu nooit helemaal leeglopen;
- Vermijd extreme temperaturen – laat je fiets met accu niet in de zon staan!
8. Vervang de accu op tijd
De gemiddelde levensduur van een accu is drie tot vier jaar. Als het aantal fietskilometers snel terugloopt of het opladen erg lang duurt, is het tijd om je batterij te vervangen. Een nieuwe accu kun je veilig via de ANWB kopen. Als je lange toertochten door Europa wilt maken, is het verstandig te investeren in een nieuwe batterij en eventueel je oude batterij als reserve mee te nemen.
De ANWB heeft hun assortiment fietsaccu’s in oktober 2020 flink uitgebreid. Als lid kun je korting krijgen en je krijgt 1 jaar gratis wegenwacht fietsservice. Daarmee is de ANWB niet alleen een betrouwbare, maar ook goedkope leverancier van fietsaccu’s. Ik gebruik de term ‘betrouwbaar’, omdat er op internet ook verkopers zijn die een gereviseerde batterij als nieuw verkopen. Als je bij de ANWB (of bij je eigen fietsenmaker) koopt, weet je zeker dat je ook echt een nieuwe batterij hebt.
Als je minder geld hebt kun je er zelf voor kiezen om je batterij te reviseren. Ik heb dit nog nooit laten doen en heb dan ook geen ervaring met een goed bedrijf. Je kunt zelf zoeken op “fietsaccu reviseren” om een aanbieder uit te kiezen.
Conclusie
Twee jaar geleden heeft het ZIV (Zweirad Industrie Verband) een standaard ontwikkeld waaraan een fabrikant van een fietsaccu zich moet conformeren. Het belangrijkste voordeel van deze objectieve meting is dat de fietsaccu’s onderling beter te vergelijken zijn. Helaas moet uit de praktijk blijken wat de werkelijke kilometers zijn die je kunt afleggen.
Het is daarom van groot belang dat je voor vertrek veel oefent met je elektrische fiets. Onderstaand voorbeeld laat zien wat een display aangeeft als je in de bergen fietst.
Bijgevoegd plaatje laat zien wat de kilometerstanden waren op mijn display tijdens een ritje van een 25 kilometer in de heuvels. Bij vertrek zou ik nog 79 km kunnen fietsen. Na een afdaling van 5 kilometer was dit gestegen tot 142 km. Dit betekent echter niet dat mijn batterij was opgeladen.
Na een geleidelijke stijging van 11 km gaf het display aan dat ik nog 65 km kon fietsen, maar na een vrij steile klim van 4 km was dit nog maar 39 km. (Ik had dus in werkelijkheid 4 km geklommen, maar volgens mijn display voor 26 km verbruikt. Zou je dat doortrekken dan zou de batterij na ongeveer 8,5 km uitgeput zijn bij dezelfde ondersteuning).
Bovenstaand plaatje geeft aan dat je display niet aangeeft hoeveel kilometer je nog kunt rijden. Het geeft weer wat mogelijk is onder specifieke condities.
Er zit niets anders op dan veel te oefenen om te kijken wat dit in de praktijk betekent.
