Ongeveer 25 kilometer van Venlo ligt in Duitsland het interessante en pittoreske plaatsje Kevelaer. Ooit maakte het deel uit van de Zuidelijke Nederlanden. Tot op vandaag is het één van de belangrijkste bedevaartsoorden.
De geschiedenis van Kevelaer
Een wonder of een bijzondere verschijning kan van een willekeurig dorp opeens een bedevaartsplaats maken, ontdekte ik toen ik onderzocht wat het verschil was tussen een pelgrimstocht en een bedevaart.
Dit gebeurde in Lourdes toen Maria verscheen aan Bernadette. Soms is er sprake van een wonderbaarlijke genezing na het bezoek van een kerk of een beeld. Voor oudere bedevaartplaatsen geldt dat de reden niet eens meer bekend is.
Feit is wel dat heilige plaatsen veel bezoekers trekt en dit kan weer erg gunstig zijn voor de lokale economie.
De geschiedenis van Kevelaer start in de zeventiende eeuw. Tussen 1618 en 1648 woedde de dertigjarige oorlog. Hoofdoorzaak was de spanning tussen de katholieken en de gereformeerde staten.
In 1635 trokken Kroatische troepen door het kleine plaatsje Kevelaer. Deze soldaten trokken plunderend rond en meer dan honderd inwoners vonden de dood. De Kroatenstrasse en het Kroatenkruis herinnert nog aan deze vreselijke gebeurtenis. Na deze gebeurtenis was Kevelaer een gehucht met nog maar acht woningen.
Hendrik of Hendrick Busmann
Zes jaar later, in 1641, liep de marskramer, Hendrik Busman, rond de kerstdagen van Weeze naar Geldern. Deze tocht maakte hij regelmatig. We weten niet of hij terugdacht aan de gruwelijke gebeurtenis die op die plek had plaatsgevonden.
Op kruispunten van wegen stonden vaak kruizen, ook wel hagelkruizen genoemd. De oorsprong van een hagelkruis is niet helemaal duidelijk, mogelijk werden ze geplaatst om de gewassen voor hagel te beschermen. In het Duits worden ze dan ook Wetterkreuzen genoemd; wellicht fungeerde een dergelijk kruis wel als een soort bliksemafleider.
Op deze plaats zult gij mij een kapelleken bouwen
In ieder geval stond er op het kruispunt van de weg Geldern en Kleef een dergelijk kruis. Toen Busman dit kruis passeerde en even stil bleef staan om te bidden, hoorde hij een vrouwenstem zeggen: Op deze plaats zult gij mij een kapelleken bouwen. Toen hij om zich heen keek zag hij niemand en hij verwonderde zich dan ook over deze opdracht. Uiteindelijk zou hij binnen een tijdsbestek van acht dagen de stem drie keer horen.
Hij besloot om van het weinige geld dat hij verdiende iets opzij te leggen om aan de opdracht te voldoen.
Nog een teken...
Ongeveer een maand voor Pinksteren vertelde zijn vrouw, Mechel Schrouse, dat ze een nachtelijk visioen had gehad. Ze had bij een groot stralend licht een kapelletje gezien met daarin de afbeelding van Maria; een afbeelding die ze een paar dagen eerder in het echt had gezien.
Het verhaal van de nachtelijke verschijning wordt bevestigd door een verklaring van een wachter, die op zijn nachtelijke ronde een eigenaardig licht had gezien in het huis van de Busmans.
De vrouw vertelde dat er twee dagen eerder Hessische soldaten waren langsgekomen, die haar een afbeelding van Onze Lieve Vrouw van Luxemburg hadden willen verkopen. Zij was er toen niet op ingegaan omdat ze de prijs te hoog vond, maar wist nu zeker dat het afbeeldingen waren van het visioen dat zij had gehad.
Toen haar man dit verhaal hoorde vroeg hij haar om op zoek te gaan naar de soldaten om het prentje alsnog te kopen. Zo kwam ze te horen dat de soldaten het prentje aan een luitenant hadden gegeven, die in Kempen gevangen werd gehouden.
Toen hij werd vrijgelaten smeekte zij hem het prentje te geven, wat ook gebeurde. Het was een koperdruk (of ets) waaronder de volgende tekst staat gegraveerd: Getrouwe afbeelding van de Moeder Van Jezus, de Troosteres van de Bedroefden, in de omgeving van Luxemburg, beroemd door wonderen en vereerd door vele mensen.
Kevelaer wordt een bedevaartsoord
Aanvankelijk werd de ets in Geldern bewaard en vereerd. Maar op de laatste zaterdag in mei 1642 is het opgehaald door de pastoor van Kevelaer en werd het geplaatst in het gebedszuiltje dat inmiddels door Busman en zijn vrouw was gebouwd. Nog diezelfde dag kwamen er pelgrims op het gebedszuiltje af.
Dit was het begin van de bedevaart.
Wonderbaarlijke genezingen
Er gebeurden wonderen die keurig werden opgetekend door de pastoor.
In 1642 werd Peter, de zoon van Reinier en Margaretha van Volbroek, genezen na een bezoek aan Kevelaer. Hij was vijf jaar verlamd geweest en kon nu plotseling lopen.
Eerutgen Dircks, een ongehuwde vrouw uit Huissen, leed al jaren aan open benen. Na twee bezoeken aan Kevelaer genas de kwaal.
De pastoor schreef erbij dat er drie getuigen van dit voorval waren.
De getuigenis van Busman
In 1647 vond er een synode plaats waar Hendrik Busman zijn verhaal vertelde. Hij eindigde met de woorden:
Alles wat hier gezegd is, is zo gebeurd en is werkelijk waar. Ik, Hendrick Busman, leg daarvoor een eed af. Ik vertel dit tot meerdere eer en glorie van God en Zijn allerheiligste Moeder en Maagd.
Deze getuigenis bezegelden Hendrik en zijn vrouw met een inscriptie in de sokkel van de gebedszuil alwaar het vandaag de dag nog te zien is.
De bouw van de Gnadenkapelle in Kevelaer
In 1654, Busman was toen al overleden, bouwde men een zeshoekig kapelletje, rond het gebedszuiltje. Het prentje dat men daarin kan zien is nog steeds het originele prentje. Al gauw werd Kevelaer zo populair dat men de pelgrims niet meer kon onderbrengen. Het dorp werd gemoderniseerd en deed al snel niet meer onder voor veelen van de beste Hollandsche Dorpen (bron: Wikipedia: Hedendaagsche Historie of Tegenwoordige staat van Alle Volkeren, deel X, blz. 192-194 1738).
Betekenis van Kevelaer
Kevelaer was voor de katholieken in Nederland van boven de rivieren een belangrijk bedevaartsoord. In de eerste plaats omdat de katholieken tot 1796 in dit protestantse deel van Nederland geen erediensten mochten houden. In Kevelaer bestond echter godsdienstvrijheid, dus de katholieken konden hier openlijk hun geloof belijden.
In de tweede plaats maakte Kevelaer tot 1801 deel uit van het Bisdom Roermond. Het was oorspronkelijk dus een Nederlands bedevaartsoord.
In 1884 verleende paus Leo XIII aan pastoor Josef van Ackeren (1830-1903) en diens opvolgers het privilege om in zijn plaats vier maal jaarlijks de apostolische zegen te verstrekken. Het wapen van Paus Leo XIII (een pijnboom met een komeet) is overal in Kevelaer terug te vinden.
Jaarlijks trekken 800.000 gelovigen door de straten van Kevelaer. Voor veel katholieken is dit een plek waarop men zich dicht bij Maria voelt.
Kevelaer is niet zo massaal en commercieel als Lourdes, maar het kent wel de gezelligheid van een bedevaartsoord, een plek waar veel mensen bij elkaar komen. Om het grote aantal pelgrims te bedienen werd de Mariakerk gebouwd. Deze kerk kreeg in 1923 het predicaat Basiliek.
Veel parochies uit Nederland organiseren busreizen naar Kevelaer. Vaak bestaat zo’n bedevaartstocht uit een processie naar de basiliek, een Maria ochtendmis, het avondgebed, een lichtprocessie, het lopen langs de kleine of grote kruisweg etc. Maar er is ook tijd voor ontspanning op de gezellige terrasjes.
Wat kun je bezoeken in kevelaer?
Gnadenkapelle
Uiteraard is een bezoek aan de Genadekapel belangrijk. Hier kun je de oorspronkelijke ets bekijken. De zeshoekige kapel is van binnen rijk versierd.
Kerzenkapelle
De oorspronkelijke Kerzenkapelle (hierboven) vond ik erg indrukwekkend.
Buiten tref je kaarsen aan van pelgrims uit alle windrichtingen. De buitenmuren zijn inmiddels zwart geworden van het roet. Hier kun je ook je eigen kaars opsteken.
In de kerk kun je rondkijken en de plakkaten van bestuderen van gelovigen die hier zijn geweest. De versierde kaarsen van groepen die een bedevaart naar Kevelaer hebben ondernomen, zijn in standaarden aan de muren van de kerk geplaatst.
Mariabasiliek
De Mariabasiliek is een sfeervolle en kleurrijke kerk. De schilderingen zijn meer dan de moeite waard.
De kerk heeft een indrukwekkend orgel, dat met haar 135 registers het grootste Duits-romantische orgel van de wereld is.
Vergeet niet de indrukwekkende deuren te bekijken. Deze stammen van na de Tweede Wereldoorlog en één ervan verwijst naar de concentratiekampen. Op één van de muren tref je een vingerlabyrint aan.
Antoniuskerk
Kruisweg
In een groot park kun je de kruisweg lopen. Iedere voorstelling staat in een eigen kappelletje. Het is na de oorlog opnieuw opgebouwd. De kruisweg eindigt in het Marienpark voor het monumentale Mariabeeld dat daar staat.
Verblijf
Er zijn diverse goede hotels in Kevelaer. Check hier wat er beschikbaar is op de datum dat je erheen wilt gaan.
Tip: In het centrum van Kevelaer een mooie locatie om te overnachten:
