Eén van de eerste attributen die we kochten toen we naar Santiago fietsten was een Sint Jakobsschelp. Deze werd met een touwtje aan één van de fietstassen gebonden, zodat iedereen kon zien dat we op weg waren naar Santiago de Compostela. De Sint Jakobsschelp is een voorbeeld van een pelgrimsinsigne of pelgrimsteken.
Een pelgrimsteken of pelgrimsinsigne werd door een pelgrim gedragen als bewijs dat hij een pelgrimstocht had gemaakt en het doel had bereikt. Aan het insigne of teken kon je zien waarheen de persoon was geweest. Later werd het een teken waaraan je de pelgrim kon herkennen.
Waarvoor dient een pelgrimsteken?
De belangrijkste reden om een pelgrimsinsigne of pelgrimsteken bij je te dragen is de herkenbaarheid. Al in de middeleeuwen gaf het embleem bescherming tegen rovers en bandieten. Het was een soort erecode om pelgrims niet te overvallen, al speelde waarschijnlijk ook mee dat pelgrims doorgaans veel te arm waren om te beroven.
Voor veel mensen is het ook een amulet. Het embleem brengt geluk. Het stelt de eindbestemming van de reis voor en een schietgebedje met het embleem in de hand, zou toch zeker verhoord worden door de betreffende heilige.
Een pelgrimsteken als religieus souvernir
Zelfs in de middeleeuwen wat het populair om na een reis met een souvenir thuis te komen. Daarom werden de insignes vooral verhandeld op de plek van bestemming. In die zin is het te vergelijken met de “gouden” penningen of andere souvenirs die je in een aantal katholieke kerken kunt kopen.
Als religieus souvenir werd het ook gezien als symbool om een heilige te vereren. Zo was Canterbury in de middeleeuwen erg populair bij pelgrims. Het meest populaire pelgrimsinsige daar was het hoofd van Sint Thomas Becket, die in 1170 in de kathedraal werd vermoord. Afbeeldingen van zijn hoofd zijn overal in Europa teruggevonden.
Waar kun je pelgrimsinsignes kopen?
Traditioneel koop je een pelgrimsinsigne op de plek van aankomst, maar omdat het teken in de loop van jaren een andere symboliek heeft gekregen, is het handig het nu bij vertrek te kopen zodat je het symbool onderweg zichtbaar bij je kunt dragen.
Een Sint Jakobsschelp kun je overal kopen waar je je inschrijft voor een pelgrimstocht. Wij hebben die van ons gekocht in Utrecht.
Ik vond het zelf mooi om een blijvende herinnering aan de reis te hebben. Na afloop van de tocht heb ik mijzelf een ketting cadeau gedaan met een zilveren schelp. De ketting draag ik nog steeds regelmatig en is altijd een aanleiding voor een goed gesprek met mensen die de tocht ook hebben gemaakt of willen maken.
Prachtig sieraad! De schelp is ca 5 cm2 en is een waardevolle en prachtige herinnering aan je pelgrimstocht naar Santiago de Compostela.
Dit sieraad van ongeveer 1 cm kan gedragen worden als ketting of als bedeltje aan een armband.
Wat is het pelgrimsteken voor Rome?
De schelp is een universeel pelgrimsteken geworden. Je kunt het dus ook meedragen als je een andere pelgrimstocht onderneemt. Officieel is het pelgrimsinsigne voor Rome twee gekruiste sleutels. Dit is het symbool van Petrus, die traditioneel de hemelpoort bewaakt. Dit symbool is minder makkelijk verkrijgbaar, behalve als je een paar mooie sleutels kunt kopen op een rommelmarkt.
Je kunt ook op deze site kijken of er iets voor je bij zit. Houd wel rekening met de extra kosten voor het versturen naar Nederland.
