Wij-leven.nu
Menu
De complete gids!
Inhoudsopgave
- Waarom pelgrimeren?
- Wat is de beste tijd om te pelgrimeren?
- Wat neem je mee op je pelgrimstocht?
- Tips bij het kiezen van een route.
- Lichamelijke voorbereiding op een camino lopen
- Wat doe je bij lichamelijke ongemakken?
- Hoe regelt de pelgrim zijn overnachtingen?
- De veiligheid van een pelgrim
- De etiquette van een pelgrim
- Bezienswaardigheden en dingen om te doen
- De bestemming: Santiago de Compstela
- Terug naar huis
Voor veel mensen staat het pelgrimeren naar Santiago de Compostela (de Camino lopen) hoog op de bucketlist. Het is de wensdroom van sportieve wandelaars, spirituele waarheidszoekers en liefhebbers van cultuur en geschiedenis.
Het is een lange en indrukwekkende tocht en het is belangrijk deze goed voor te bereiden. Ik heb een complete gids geschreven, waarin alles staat wat je moet weten als je naar Santiago de Compostela wilt lopen.
Wil je het liever offline lezen? Meld je dan aan met je naam en mailadres, dan stuur ik het je op. Ik houd je dan ook op de hoogte van de laatste nieuwtjes en ontwikkelingen op het gebied van pelgrimeren.
De sportieve pelgrim
Zelfs de meest sportieve wandelaar komt zichzelf tegen op de Camino. De route is afwisselend en vol uitdagingen. Wanneer men uit Nederland vertrekt, kun je rekenen op ongeveer 2400 kilometer wandelplezier. Het is heerlijk om jezelf uit te dagen en flinke afstanden per dag af te leggen.
Een paar feitjes, die de meeste sportieve wandelaars wel weten:
- Een getrainde wandelaar kan 5-7 km per uur lopen.
- De meeste gezonde mensen lopen tussen 15 en 20 km per dag.
- Getrainde wandelaars lopen tussen de 20 en 35 km per dag.
- In de bergen leg je kortere afstanden af.
- Loop je met iemand anders? – stem je ambities af!
De sportieve wandelaars die ik onderweg gesproken heb, vinden het heerlijk om vroeg op te staan en niet iets langer door te lopen. Hierdoor komen ze in de drukkere delen van de Spaanse Camino niet telkens dezelfde mensen tegen. Als je later stopt, loop je het risico dat het moeilijker is een slaapplaats te vinden. Maar uiteindelijk is er voor iedere pelgrim wel een plek om te overnachten – hoe druk het ook is.
Een hele bijzondere ervaring is om de laatste nacht door te lopen naar Santiago, zodat je daar bij zonsopgang aankomt en even helemaal alleen kunt genieten van de kathedraal.
De pelgrim die geinteresseerd is in cultuur en geschiedenis
De cultuur-historisch gerichte wandelaar is geïnteresseerd in alles wat met geschiedenis of cultuur te maken heeft. Op de Camino komt ook deze reiziger volledig aan zijn trekken.
Iedere plaats waar je doorloopt, heeft wel een interessante geschiedenis of een mooi kerkje om te bezoeken. Je kunt je reis zo plannen dat je belangrijke feesten en evenementen kunt meemaken. Probeer begin juli de feesten van St. Fermin mee te maken in Pamplona. Dat is absoluut een onvergetelijke culturele belevenis.
En als het je lukt bezoek Santiago de Compostela dan tijdens een heilig jaar (2027, 2038, 2049, 2055, en 2060). In het heilige jaar kun je via de pelgrimspoort de kerk betreden. Op de foto hiernaast zie je mij in mijn rode broek wachten tot ik naar binnen mag.
Historische feiten over de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela
- Santiago kun je vertalen als Sint Jacobus. De Camino is dan ook de weg naar het graf van Jacobus de Meerdere, één van de discipelen van Jezus. Als je het complete verhaal over Jacobus wil weten, kun je het artikel Waarom is Santiago de Compostela een Bedevaartsoord lezen.
- Compostela wordt vertaald als Campo Stella – het veld van de sterren. Daarmee wordt de christelijke traditie verbonden met de voorchristelijke traditie. In de oudheid zou de pelgrimstocht al worden gemaakt door druïden. De tocht was de aardse weergave van de Melkweg. Opvallend is dat je onderweg verrassend veel verwijzingen vindt naar sterren.
- Een pelgrim startte vroeger vanuit zijn eigen woonplaats. Vanuit je woonplaats reis je naar een startplaats. Bekende startplaatsen in Nederland zijn Utrecht, Haarlem, Maastricht en Sint Jacobi Parochie in Friesland. Je loopt vanuit je woonplaats naar één van deze startplaatsen en vandaaruit kun je de wandeling vervolgen naar Aken.
- In Aken droomde Karel de Grote van een sterrentocht naar Santiago. Deze droom is afgebeeld op een daar tentoongestelde reliekschrijn. Karel de Grote krijgt in zijn droom de opdracht om de pelgrimsroute te bevrijden van de Saracenen (een Arabisch volk dat zich al vroeg had bekeerd tot de islam).
- De route wordt aangegeven met behulp van gestileerde Jacobsschelpen. De Jacobsschelp is het pelgrimsteken of pelgrimsinsige van deze tocht.
- De bekendste pelgrimsroute in Spanje is de Camino Frances. Deze start in St Jean Pied de Port. Maar er zijn meer dan tien ander officiële pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela. Ik heb 8 alternatieve pelgrimsroutes beschreven.
- De feestdag van Jacobus is op 25 juli. Als deze op zondag valt is er sprake van een heilig jaar.
- De Codex Calixtinus is de oudste gids voor de tocht naar Santiago (12e eeuw). Het bevat niet alleen stichtelijke aanwijzingen voor de pelgrim, maar ook de op dat moment bekendste routes naar Santiago.
De spiritueel - gelovige pelgrim
Oorspronkelijk is het maken van een pelgrimstocht een religieuze ervaring. De pelgrim maakte de tocht om boete te doen of als uiting van zijn geloof. Ook nu kom je vaak religieuze pelgrims tegen.
Naast de religieuze pelgrim, kom je ook steeds vaker de spiritueel geïnteresseerde pelgrim tegen. Iedere wandelaar die meer dan een paar dagen loopt, is bekend met de spirituele ervaring die bij het wandelen hoort. De vaste regelmaat, de cadans van het lopen… Ik weet niet precies wat het is, maar je gedachten verdiepen zich of lijken naar verloop van tijd helemaal te verdwijnen. Daarom is een Camino een geweldige tocht voor mensen die op zoek gaan naar het oplossen van een levensvraagstuk.
Het is verstandig rekening te houden met het feit dat je na het lopen van de Camino als een ander mens kunt terugkeren. Je maakt onderweg kennis met delen van jezelf die je nog niet kende, waardoor je tot onverwachte ontdekkingen komt. Het is niet ongebruikelijk dat er na het lopen van de Camino een grote verandering in je leven plaatsvindt.
De camino als levensreis
De Camino symboliseert een mensenleven. In een korte tijd ervaar je alles wat je in je normale leven ook tegenkomt. Je maakt vrienden, veel mensen ervaren een kortstondige en soms heftige liefde, je raakt teleurgesteld en je wordt geconfronteerd met je eigen tekortkomingen en overwinningen. Iedere dag is anders en brengt weer nieuwe uitdagingen met zich mee. Een pelgrim leert los te laten en te vertrouwen. Iedere reden om de Camino te lopen is een legitieme reden.
Je komt altijd ergens aan als je een stap zet
Wat is de beste tijd om te pelgrimeren?
Je kunt het hele jaar pelgrimeren, maar het is goed om rekening te houden met een aantal zaken.
- Je doet er ongeveer drie maanden over om van Nederland naar Spanje te lopen. Als je in juni vertrekt, loop je in de zomer door Frankrijk en arriveer je in september in Spanje. Het naseizoen in Spanje is een prima periode voor de Camino!
- Vertrek je in de winter uit Nederland, dan kom je in het rustige voorseizoen aan in Spanje. Je kunt je tocht zo plannen dat je op de 25ste juli in Santiago arriveert. Dat is de naamdag van de heilige Jacobus en altijd een feestelijke gebeurtenis, met name als er sprake is van een heilig jaar.
Pelgrimeren in de winter
In de winter lopen heeft een bepaalde charme, maar het stelt je ook voor grotere uitdagingen. Je moet je nog beter voorbereiden dan wanneer je in het voorjaar of de zomer vertrekt.
In het hooggebergte kan het extreem koud zijn.
- Bereid je goed voor als je passen oversteekt. Het liefst doe je dit niet alleen.
- Reserveer je overnachtingen zodat je niet voor verrassingen komt te staan omdat hotels of hostels gesloten zijn.
- Zorg dat je een goede slaapzak bij je heb (behalve als je overnacht in verwarmde hotels).
- Je moet veel meer meenemen om je te beschermen tegen de kou. Dit betekent een zware rugzak. Als het warmer wordt, wil je de warme kleding vervangen voor lichtere kleding. Sommige mensen laten de winterspullen ergens achter of sturen ze terug naar Nederland.
Welk seizoen is het beste om de Camino te lopen in Spanje?
Voor ieder seizoen is wat te zeggen, daarom heb ik een tabel gemaakt met de voordelen en nadelen per seizoen, zodat je zelf kunt kiezen wat je het meeste aanspreekt. Mei en september zijn qua temperatuur de lekkerste maanden, maar ook de drukste maanden.
Winter (dec-feb)
Voordelen
- Als je van rust en stilte houdt is dit de ideale periode om te pelgrimeren.
- Winters in Spanje zijn minder koud dan bij ons. Vaak is de temperatuur een stuk aangenamer om te lopen dan in de hete zomer.
Nadelen
- Je moet je erg goed voorbereiden.
- Temperaturen kunnen erg wisselen. Koude nachten en relatief warm overdag.
- Wegen zijn niet altijd goed begaanbaar. Met name in het hooggebergte kan het gevaarlijk zijn.
- Je rugzak is een stuk zwaarder (winterkleding, goede slaapzak, bergschoenen etc.)
Voorjaar (mrt-mei)
Voordelen
- Meestal prettige temperaturen om te lopen.
- Tot mei is het relatief rustig in Spanje.
- In dit seizoen vallen diverse feestdagen (Zie: een pelgrim in Pamplona – San Fermin)
Nadelen
- Het kan soms erg koud zijn.
- Vanaf mei starten er veel wandelaars die op 25 juni (feestdag van St Jacobus) in Santiago de Compostela willen zijn.
- In verband met de feestdagen kan het nodig zijn om een overnachting te reserveren.
Zomer (jun-aug)
Voordelen
- Je kunt licht reizen. Je hebt minder kleding nodig en je hoeft geen slaapzak mee te nemen.
- Omdat veel mensen in dit seizoen lopen, is het een goede periode om contacten te leggen.
- Alles is open. Je kunt voldoende eten en drinken kopen onderweg (scheelt weer dragen).
Nadelen
- Het kan erg heet zijn. Lees je goed in hoe je oververhitting kunt voorkomen.
- Dit is het hoogseizoen. Als je niet van drukte houdt, kun je dit seizoen beter vermijden.
- In verband met de drukte is het niet altijd makkelijk een plek te vinden om te overnachten. Soms moet je vooraf reserveren.
Najaar (sept-nov)
Voordelen
- Meestal prettige temperaturen om in te lopen.
- het is vanaf oktober een stuk rustiger dan in de zomer.
- Veel pelgrims vinden dit het mooiste seizoen om te lopen.
Nadelen
- Je hebt meer kans op regen.
- Sommige auberges zijn gesloten omdat de eigenaars zelf met vakantie zijn.
- Ik heb gehoord dat de ontvangst minder hartelijk is dan in het voorseizoen, omdat men moe is.
Een pelgrim die op weg gaat naar Santiago heeft behalve zijn reispapieren en geld ook een pelgrimspaspoort, een Jacobsschelp en een steen mee.
Een pelgrimspaspoort (credencial) is belangrijk omdat het aantoont dat je een pelgrim bent. Je hebt het vaak nodig om te overnachten in refugio’s of pelgrimsherbergen. De stempels die je hierin verzamelt, zijn niet alleen een interessant aandenken, maar je hebt ze nodig om in Santiago een Compostelaat te ontvangen.
Aan de schelp kan iedereen herkennen dat je op weg bent naar Santiago de Compostela. Mensen zullen je onderweg begroeten en je hulp aanbieden als je het nodig hebt.
De steen symboliseert de lasten van de mens. Je laat deze achter bij la Cruz de Ferro, zodat je de rest van de reis ‘lichter’ kunt afleggen.
En verder? Verder neem je alleen mee wat je strikt noodzakelijk hebt.
Vuistregel voor het gewicht van je rugzak
Draag nooit meer dan 20 kilo.
Het advies is 20% van het lichaamsgewicht bij volwassenen en 10% van het lichaamsgewicht bij kinderen.
Ik heb last van overgewicht en mijn rugzak zou op deze manier te zwaar voor mij worden. Liever hanteer ik de vuistregel 20% van het aantal centimeters dat ik langer ben dan 1 meter.
Ik ben 1.65, dus mijn max gewicht voor de rugzak is 20% van 65 = 13 kilo. Mijn gewicht is 75 kilo en volgens de standaard regel zou ik 15 kilo kunnen dragen. Het verschil lijkt op papier niet veel, maar in de praktijk maken die twee kilo een wereld van verschil.
Hoe houd je het gewicht van je rugzak laag?
- Koop een lichtgewicht rugzak (max 45 liter)
- Zorg dat je spullen dubbel gebruikt (2 in 1 product als shampoo en douchegel, was je kleren hiermee, gebruik duct tape ook als leukoplast, een t-shirt als kussensloop etc.
- Maak zoveel mogelijk gebruik van miniatuur verpakkingen en vul de voorraad onderweg aan.
- Neem geen handdoek mee, maar gebruik een zomerdoek om jezelf af te drogen. Deze kun je ook als sarong omslaan als je hebt gedoucht.
- Neem zeker in Spanje niet teveel eten en drinken mee, er zijn zeker op de Camino Frances voldoende plekken om eten en drinken aan te vullen. Als je in Frankrijk en Belgie loopt, kan dit anders zijn. Bereid de etappe altijd goed voor.
- Koop een lichtgewicht slaapzak. In hotels heb je geen slaapzak nodig. Veel refugio’s geven geen dekens meer. Dekens zijn niet hygiënisch en in sommige regio’s is het zelfs verboden om ze aan pelgrims uit te delen.
- Koop goede, lichtgewicht schoenen. Bespaar hier niet op. Je schoenen zijn je beste vrienden voor onderweg! Het beste is om goede wandelschoenen en een paar goede wandelsandalen mee te nemen. Daarnaast ben ik een fan van goedkope teenslippers voor accommodaties waar ik de douche en toilet moet delen.
De ultieme paklijst voor de lange-afstand wandelaar in de zomer
- Reispapieren
- Pelgrimspaspoort
- Jacobsschelp
- Steen
- Bankpasje / portemonee
- Mobiele telefoon + oplader
- Een bandana (kan dienen als handdoekje, placemat,zweetband, om op te zitten etc.)
- Pet met een klep
- 1 lichtgewicht fleecepak (trui en broek)
- Poncho (eventueel regenjas – maar de meeste pelgrims geven de voorkeur aan een poncho)
- Een goede scheidsrechtersfluit
- 2 broeken om te wandelen
- 3 shirts
- 2 bh’s
- 3 onderbroeken
- 3 paar goede sokken
- 1 paar wandelschoenen
- 1 paar wandelsandalen
- lichtgewicht slaapzak
- Wandelstokken
- Hoofdlampje
- Microfiber handdoek (of zomerdoek/sarong)
- Paracord
- Doucheset (tandenborstel, klein formaat tandpasta, vloeibare zeep en deodorant)
- Kleine tube zonnebrandcreme
- EHBO-setje (Pleisters, wat verband en compeed (blarenpleisters), ibuprofen)
- Lichtgewicht zonnebril (liefst een sportbril)
- Combinatie van vork/lepel en zakmes (spork)
- Regenbescherming voor rugzak
- Plastic zak om spullen droog te houden
- Medicijnen (meer informatie kun je hier lezen)
Niet essentieel, maar wel erg handig
- Camera en/of telefoon met opladers + waterdicht tasje of zakje
- Goede lichtgewicht verrekijker
- Schriftje met pen
- Lichtgewicht extra tasje (voor boodschappen en om naar de douche te gaan)
- Combinatieslot (kun je gebruiken als karabijnhaak en om je rugtas in een stad even aan iets vast te zetten)
- Pakje imodium (tegen diarree)
- Wasknijpers (zet je naam erop!)
- 2 veiligheidsspelden
- Packing cubes (tip!)
- Heuptas voor je essentiële spullen
- Koeldoek (hier ga je heel blij mee zijn!
- Gidsboekje
- WC-papier
- Teenslippers
- Duct tape
Tips bij het kiezen van je pelgrimstocht
Als je dit interessant vindt, deel het dan op facebook!
Facebook
In dit artikel ga ik uit van de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela alhoewel er natuurlijk veel pelgrimstochten bestaan. Je kunt naar Rome lopen, naar Canterbury, de St Olafsroute volgen en er zijn nog veel meer routes.
Een lange afstandsroute is niet hetzelfde als een pelgrimsroute. Pelgrimsroutes gaan naar een plaats van verering en vaak volg je de route van pelgrims of geestelijken uit een verleden. Daarbij mag je best van de route afwijken als je onderweg iets wilt bezoeken, maar de bestemming is ligt vast.
Je kunt op verschillende manieren naar Santiago de Compostela reizen. Een aantal mogelijkheden heb ik hieronder op de kaart getekend. Als je geïnteresseerd bent, heb ik een artikel over deze acht alternatieve pelgrimsroutes geschreven.
Iedere route heeft zijn eigen charme, maar als je voor het eerst naar Santiago loopt zou ik je de Camino Frances aanraden. Dit is de drukste, maar ook de veiligste route. Omdat deze route door de meeste pelgrims worden gevolgd, hoef je niet bang te zijn om te verdwalen. Er zijn allerlei handige voorzieningen onderweg en je omdat onderweg vrijwel alles te koop is, kun je zo licht reizen als je maar wilt. Er zijn gespecialiseerde artsen onderweg en als je bagage te zwaar is, kun je die laten vervoeren naar een plek verderop. Voor de lastigste stukken kun je ook een taxi nemen. Misschien niet helemaal de bedoeling, maar in noodsituaties altijd prettig.
Zoek je meer rust of een andere ervaring dan kun je voor een andere route kiezen. Houd er wel rekening mee dat je op alternatieve routes je etappes beter moet voorbereiden. Je moet weten waar je kunt overnachten en eten en drinken kunt kopen. Het kan voorkomen dat je op alternatieve routes meer dan 25 kilometer moet lopen naar een plek om te overnachten. Veel wandelaars nemen een lichtgewicht tentje mee voor noodgevallen.
Op dit moment heeft de website santiago.nl de meeste informatie over alle looproutes naar Santiago. Je kunt daar per land bekijken hoe de routes lopen.
Het kan handig zijn om de routes te downloaden naar je telefoon of – als je dat hebt – naar je GPS. Zo kun je altijd zien of je op de juiste weg bent!
Lichamelijke voorbereiding op een camino lopen
Voorbereiden op het lopen
Sommige mensen beweren dat de Camino de beste trainer is. Ik ben het hier niet mee eens. Als je de camino wil lopen zonder blessures of andere ongemakken is een goede voorbereiding essentieel.
- Je moet je kleding uitproberen als je wilt weten dat je geen schuurplekken krijgt van het lopen.
- Alleen door kilometers te maken met je rugzak, weet je hoe je rugzak het beste voelt.
- Als je je wandelschoenen niet inloopt, is de kans op blaren levensgroot.
- Heb je regelmatig last van pijnllijke voeten, doe dan voetoefeningen voordat je gaat lopen.
- Heb je niet zoveel wandelervaring of als je wat ouder bent, is het geen overbodige luxe om in een professionele wandeltraining te investeren. Je krijgt dan allerlei praktische adviezen over hoe je je walkingsticks effectief inzet, wat de beste manier om je voeten neer te zetten bij de afdaling en hoe je het beste klimt. Zelf heb ik veel baat gehad bij de on-line wandeltraining van Wanda.
Camino lopen zonder blessures
volg je droom
Droom jij ervan om de Camino, het Pieterpad, de PCT of een andere mooie wandeltocht te maken?
Train wanneer jij wilt
Wil je zelf bepalen wanneer je op pad gaat en niet afhankelijk zijn van een groepstraining?
Verbeter je techniek
Wil je je wandeltechniek verbeteren om nog makkelijker en verder te wandelen?
Natuurlijk kun je ook jezelf trainen voor de voettocht naar Santiago de Compostela. Het belangrijkste is dat je vroeg begint en dat je traint op afstanden en op het lopen in de bergen.
Overgewicht? Probeer af te vallen vóór je vertrekt
Het is verstandig om voordat je vertrekt goed op je gewicht te letten. Bij het lopen telt ieder pondje en dat geldt niet alleen voor je rugzak. Ik heb veel baat gehad bij de adviezen van Oscar Helm. Ik ben 8 kilo afgevallen dankzij zijn Afslank Receptenbijbel. Bijkomend voordeel is dat ik op een natuurlijke manier heb afgerekend met mijn veel te hoge cholesterol zonder statines.
Medicijnen op je pelgrimstocht
Als je gezondheidsklachten hebt is het belangrijk om vooraf met je arts te overleggen. Als je medicijnen slikt, is het belangrijk te onderzoeken of je een internationaal recept kunt krijgen. Je wilt niet met een rugzak vol medicijnen vertrekken. Hierbij wat tips als je afhankelijk bent van medicijnen
- Vraag je arts een internationaal recept uit te schrijven met daarop ook de Latijnse naam van de werkende stof.
- Draag altijd een formulier met informatie over je ziekte. In het algemeen volstaat een document in het Engels. Gebruik officiële medische termen omdat deze internationaal gebruikt worden.
- Bel met de fabrikant om te vragen of het medicijn ook in Spanje en Frankrijk te verkrijgen is en onder welke naam. Onderzoek bij welke apotheken je daarvoor terecht kunt onderweg en of er in geval van nood vestigingen zijn in de betreffende landen waar je contact mee op kunt nemen.
- Als je medicijnen per post wilt versturen, moet deze voldoen aan bepaalde eisen. Zie ook: https://www.postnl.nl/zakelijke-oplossingen/post-versturen/verzendopties/medische-post/
Uiteraard neem je spullen mee als verband, aspirine, zondebrand en blarenpleisters. Zinkzalf en glycerine kamferspiritus zijn wat mij betreft de 2 geheime ingrediënten die je leven als pelgrim een stuk aangenamer maken en ik zou ze zeker toevoegen aan mijn rugzak.
Zinkzalf helpt!
Tijdens het lopen van de camino, kun je diverse klachten ontwikkelen. Voor sommige klachten heb je professionele hulp nodig, de meeste klachten kun je zelf oplossen. Voor onderstaande problemen is zinkzalf de oplossing.
- Blaren – ik moet de eerste pelgrim nog tegenkomen die helemaal blaarvrij is gebleven. Zinkzalf werkt verlichtend bij een blaar, maar het is zeker niet de enige oplossing. Je kunt hier lezen wat je kunt doen als je wilt doorlopen met blaren.
- Schrijnende plekken – als je loopt, krijg je op den duur mogelijk last van schrijnplekken tussen de benen. De oorzaak is je wandelbroek, de warmte, vocht en het langs elkaar schuren van je benen. Vrouwen krijgen door de warmte soms last van plekken onder de borsten.
- Blaasjes op de lippen. Deze worden in het algemeen veroorzaakt door de zon.
- Verlicht bij verbranding.
Zinkoxide brengt een beschermend laagje aan op de huid. Veel mensen vinden het irritant dat je van de zalf ook witte plekken op je kleding krijgt, maar je wast het er ook weer makkelijk uit. De zinkzalf (beschermende barrière crème) van drs Leenarts bevat 25-30% zinkoxide en is daarmee de meest werkzame zalf die ik ken. Even ter vergelijking, het populaire soducrem bevat 15,5% zinkoxide en is daarmee minder effectief. Je kunt de zinkzalf van drs Leenarts bij de Etos kopen.
Zinkolie bevat de meeste zinkoxide (60%), maar is veel lastiger in gebruik. Je moet het eerst goed roeren voordat je het aanbrengt en omdat de basis olie is, is het lastiger uit je kleren te wassen.
Je kunt de zinkzalf aanbrengen op schrale plekken op de huid, op je lippen en op je blaren. Het werkt in alle gevallen verzachtend en genezend.
Glycerine Kamferspiritus
Als je dan toch naar de Etos gaat, vergeet dan niet Glycerine Kamferspiritus te kopen. Dit wondermiddel verzorgt je handen en voeten. Daarnaast kun je het gebruiken als wrijfmiddel bij spierpijn of om de versteviging van de huid van de voeten te bevorderen. Glycerine zorgt ervoor dat de huid soepel blijft. Verder heeft glycerine een vochtvasthoudende functie en werkt kamfer rustgevend voor je spieren. Klik hier voor meer informatie.
Het middel werkt verlichtend bij onderstaande ongemakken:
- Spierpijn. Je zult zeker in het begin last hebben van spierpijn. Je loopt het er ook zo weer uit. Als je veel pijn hebt, kun je een sportmassage regelen. Vaak kun je in je hotel of refugio vragen waar je terecht kunt.
- Pijn aan je voeten. Ook je voeten zullen af en toe opspelen. Vaak helpt een voetbad, maar je kunt je voeten ook goed zelf masseren met glycerine kamferspirtus.
- Gewrichtspijn. Door overbelasting kun je last krijgen van je gewrichten. Meestal zijn het je knieën en/of enkels die pijn gaan doen, soms ook je rug.
- De geur van kamfer helpt om insecten op afstand te houden, waardoor je onderweg minder last hebt van vliegen en muggen.
TIP: Wist je dat het insmeren van je voeten met kamferspiritus helpt om blaren te voorkomen? Als je er ongeveer zes weken voor je vertrek mee begint, wordt de huid droger en harder, waardoor je minder kans hebt op blaren.
Lees ook het artikel dat ik heb geschreven over het voorkomen van blaren.
Oververhitting
Oververhitting en uitdroging zijn je grootste vijanden onderweg. Je moet je goed beschermen tegen onze meedogenloze vriend de zon. Ik heb een artikel geschreven over oververhitting tijdens een wandeltocht. Hieronder de belangrijkste punten:
- Draag een pet of hoed die je gezicht beschermt.
- Smeer je in met zonnebrandcrème, ook als je denkt dit niet nodig te hebben.
- Vul je drinkwater bij iedere gelegenheid aan.
- Als je oververhit dreigt te raken, sla dan een koelhanddoek of nog beter een koelsjaal om je schouders en probeer zo snel mogelijk af te koelen.
Hoe regelt de pelgrim zijn overnachtingen?
Wat is het verschil tussen refugio's en albergues?
Ondanks het feit dat ik nog regelmatig de term refugio (schuilplaats) gebruik, is de term albergue (herberg) tegenwoordig gangbaarder. Dit heeft te maken met de ontwikkeling van de pelgrimstocht. Vroeger kon je ergens schuilen voor de nacht, tegenwoordig maak je meer gebruik van een voorziening waar je ook kunt eten en wassen. Sinds 2011 is Albergue de meest gebruikelijke naam, maar je kunt de termen mijns inziens door elkaar gebruiken.
Er zijn gemeentelijke, kerkelijke en privé herbergen. Bij de privé herbergen kun je altijd reserveren en soms bieden ze een eenvoudige, verse maaltijd aan.
Wel of niet reserveren?
Gemeentelijke en kerkelijke albergues accepteren meestal geen reserveringen.
Als je geen risico’s wilt nemen rond je overnachting, kun je een app installeren op je telefoon. Dit is niet alleen handig voor de route, het geeft ook aan waar je kunt overnachten en waar je boodschappen kunt doen. Onderzoek in Nederland welke app jou het meeste aanspreekt en installeer deze op je telefoon. De app Camino de Santiago vraagt een kleine donatie om alle mogelijkheden te ontsluiten, maar is misschien wel de prettigste app.
In de privé Albergues willen de eigenaars je helpen bij de reservering van een bed voor de volgende nacht.
Wij gaven de voorkeur aan een eigen kamer in een schoon hotel en maakten gebruik van Booking.com.
Slapen in een albergue
Het kenmerk van een Albergue is dat je een kamer deelt met meerdere pelgrims. Als je geluk hebt, deel je de kamer met 5 tot 6 pelgrims Als je pech hebt, slaap je op een zaal met 100 andere vermoeide zielen. Men snurkt, zoekt verloren voorwerpen met een stevige zaklamp, bekijkt filmpjes op de telefoon en staat vaak voor dag en dauw op om een rugzak in te pakken. Kortom, als je niet zo’n goede slaper bent, is de albergue niet de prettigste voorziening.
Uiteraard is de charme van een albergue de ontmoetingen met andere pelgrims. Ook zijn de kosten beperkt. Vaak ben je tussen de 10 en 20 euro kwijt voor een overnachting en avondeten.
Tips voor het slapen in een Albergue
Vaak worden bedden je toegewezen. Je kunt proberen of je een bed bij een raam kunt krijgen. Geef ook je voorkeur aan of je in een stapelbed liever boven of beneden slaapt.
- Voordat je een bed accepteert, onderzoek je of er geen bedmijt (bedwants) is.
- Speur in naden van je matras naar piepkleine witte eitjes of roodbruine beestjes.
- Controleer je lakens en dekens op rode of zwarte vlekjes. Mogelijk zijn dit bloedvlekjes (rood) of uitwerpselen van bedmijten (zwart).
- Onthoud dat bedwantsen niet vliegen of springen. Ze kunnen alleen kruipen. Als je dit weet, hoef je niet bij elk beestje alarm te slaan.
- Zet je rugzak nooit op je bed. Als er bedwants zijn, wil je deze niet in je rugzak meenemen. Bovendien is het niet hygiënisch je zanderige rugzak op je bed te zetten.
Claim je bed met een slaapzak of wat kleding en berg je rugzak elders op (vaak zijn er speciale rekken of banken voor). - Zorg voor een zaklampje binnen handbereik voor het geval dat je er ’s nachts even uit moet. Bedek het licht met je hand om te voorkomen dat je anderen wakker maakt. Sommige pelgrims hebben een zak- of hoofdlampje met een mogelijkheid voor rood licht. Dat dempt en daarmee voorkom je dat je iedereen wakker maakt als je hem aanknipt.
- Voor de zekerheid kijk je ook even waar de nooduitgang is.
- Kies je bed nooit in de buurt van een deur of bij een badkamer of toilet. Het is daar altijd lawaaiig.
- Gebruik een masker of bandana om je ogen af te dekken.
- Investeer in goede en comfortabele oordoppen.
Tip om beter te slapen: drink niet teveel alcohol en drink na het avondeten geen koffie.
De veiligheid van een pelgrim – waar let je op?
Algehele veiligheid
In het algemeen is de pelgrimstocht net zo veilig of onveilig als iedere andere vakantie. De Camino lopen stelt je in de gelegenheid mensen te ontmoeten en nieuwe vrienden te maken. Laat je gezonde verstand echter niet thuis! Als je intuïtie je ingeeft voorzichtig te zijn, luister daar dan naar. De realiteit is dat niet iedereen te vertrouwen is en dat je op de Camino ook onbetrouwbare mensen kunt tegenkomen.
Het is verstandig als je het thuisfront op de hoogte houdt van je vorderingen. Als je merkt dat je daar steeds minder behoefte aan hebt, stel ze daar dan van op de hoogte. Heb je geen mobiele telefoon bij je, dan is het prettig een reisschema te communiceren voor het geval men je moet bereiken.
Sta open, wees geïnteresseerd in anderen, maar wees niet naïef.
Veiligheid tijdens het lopen
Tijdens het lopen let je op de volgende zaken:
- Let op het weer en neem geen risico bij regen of storm. Loop indien mogelijk nooit met onweer.
- Gebruik bij voorkeur wandelstokken (lichtgewicht trekking poles) en leer hoe je ze goed moet gebruiken.
- Voorkom watergebrek en hongerklop.
- Verdeel je energie. Als je erg moe bent, maak je fouten en heb je eerder een ongelukje.
- Let altijd goed op waar je je voeten neerzet, een ongelukje zit in een klein hoekje.
- Bij ieder kruispunt controleren of je de goede weg inslaat. Niets is zo frustrerend als een paar kilometer omlopen.
- Blijf bij risicovolle stukken in de buurt van anderen.
Let goed op je spullen
- Laat geen waardevolle spullen in het zicht liggen. Vraag iemand die je vertrouwt om even op je spullen te letten als je gaat douchen of neem je waardevolle spullen mee.
- Gebruik eventueel een heupgordel voor waardevolle spullen. Zo draag je waardevolle spullen op je lichaam en heb je je geld en telefoon dicht bij de hand als je ze nodig hebt.
- Let op je rugzak als je iets gaat eten of drinken. Met name in grotere steden moet je goed opletten. Eventueel zet je je rugzak vast met een slotje, zodat iemand het niet opeens kan grijpen en ermee weg kan rennen. Het slotje kun je ook gebruiken om iets aan je rugzak te hangen.
Respect voor jezelf en voor anderen
Als pelgrim loop je een route die al duizenden jaren wordt belopen door mensen met hetzelfde doel. De tocht is verstild en van jezelf. Voor veel pelgrims is het de weg naar binnen en daarom een bijzondere tocht. Tijdens deze tocht is het van belang dat je rekening houdt met het feit dat iedereen de tocht op een eigen manier wil afleggen. In de praktijk komt het erop neer dat je je daarbij je eigen grenzen én de grenzen van de ander respecteert.
Goed om rekening mee te houden
- Steel niets van de boeren! De boomgaarden en velden die je onderweg tegenkomt, hebben een eigenaar. Pluk dus niet zomaar druiven, appels, wortels etc. Blijf ervan af en respecteer het eigendom van de boer. Ontkracht het fabeltje dat de boer het als een compliment ziet, als je iets van zijn land plukt.
- Respecteer de rust, ruimte en eigendommen van andere pelgrims.
- Verwacht geen speciale behandeling en respecteer de regels van een Albergue.
- Laat alles schoon achter.
- Als je last hebt van bedmijten, laat je dan professioneel behandelen.
- Zet je rugzak nooit op het bed in een Albergue, dit is niet hygiënisch.
- Neem je afval mee, gooi niets zomaar weg.
- Koop je eigen toiletpapier en neem niets mee van de Albergue. Op veel toiletten onderweg is geen wc-papier. Het is dus prettig dit zelf mee te dragen.
- Poep en plas onderweg zonder allerlei sporen na te laten. Je kunt als vrouw gebruik maken van plastuitjes. Voor de grote boodschap bestaan wegwerptoiletjes of graaf je een gaatje dat je ook weer toe kunt dekken.
- In Spanje wordt het afval gescheiden. Gebruik de juiste afvalbakken!
- Probeer anderen niet te veroordelen of te corrigeren. Iedereen loopt de Camino op zijn eigen manier.
Ben je van plan de camino te lopen en vind je deze informatie interessant? Deel deze pagina dan op facebook.
Facebook
Bezienswaardigheden en dingen om te doen
De keren dat ik een pelgrim heb horen vertellen dat grote steden niets voor hen is, lijkt ontelbaar. Men is gericht op het lopen en fietsen en vaak wandelt men – zonder zich daarvan bewust van te zijn – de mooiste plekken voorbij. Alleen daarom is het belangrijk een gids of website te raadplegen als men een plaats passeert.
Grote steden
Een leuke tip is om in een grote stad een rondrit te maken in een airconditioned bus. Zo leer je een plaats kennen, terwijl je niet hoeft te lopen. Wandel dus even een toeristenbureau binnen om te kijken of er iets moois te bezichtigen is.
In Spanje hebben we regelmatig voor een gesloten museum gestaan. De openingstijden kunnen afwijken van wat er op de website staat. Ook heb ik een keer drie kilometer gelopen om een klooster te bezoeken dat gesloten bleek te zijn. Op een rustdag zit je hier niet echt op te wachten. Probeer je dus goed te laten informeren voordat je een eind gaat lopen om iets te bekijken.
Het is goed je te realiseren dat je er waarschijnlijk nooit meer terugkomt en dat het jammer is als je het culturele aspect van de Camino helemaal aan je voorbij laat gaan. Aan de andere kant moet je het natuurlijk helemaal zelf weten. Het is jouw Camino en het is belangrijk dat je precies doet wat jij belangrijk vindt.
Overnachten in historische gebouwen
Je kunt onderweg ook proberen of je kunt overnachten in een klooster of parador. Een parador is een Spaans staatshotel dat vaak gevestigd is in een historisch bouwwerk. Bij aankomst in Santiago hebben we ons getrakteerd op een verblijf in het Parador in Santiago de Compostela. Het was een voor ons kostbare, maar onvergetelijke ervaring.
Als geld geen probleem is, zou ik dit zeker aanraden.
De Camino en je hobby
Als je voor langere tijd op stap bent kun je kijken of je de Camino kunt combineren met je hobby. Ik heb mensen ontmoet die een cursus Galicisch koken hebben gevolgd. Ook sprak ik mensen die hun Camino een paar weken onderbraken om een cursus Spaans te volgen. Als je tijd genoeg hebt, is dit misschien een interessante afwisseling.
Lopen met weinig bepakking is belangrijk, maar als je van schilderen houdt, kun je overwegen iets mee te nemen om je dagboek te illustreren. Ik houd van fotograferen en heb een klein fototoestel gekocht, dat door professionele fotografen vaak wordt gebruikt als handtoestel. Veel foto’s op deze site zijn met dit toestel gemaakt.
Voor veel pelgrims is het lopen van de Camino zo belangrijk dat ze er een boek over schrijven. Sommige mensen publiceren het boek ook werkelijk, soms in eigen beheer, soms via een uitgever.
Tot slot zijn er mensen die zo geraakt zijn door het pelgrimeren dat ze besluiten om als vrijwilliger te blijven. Je kunt als vrijwilliger diensten draaien op het pelgrimskantoor of helpen in een Albergue. Je zult ze onderweg tegenkomen, deze vrijwilligers, die geen afscheid kunnen nemen van hun pelgrimsbestaan.
De bestemming: Santiago de Compostela
Het plein voor de kathedraal
Het plein voor de kathedraal in Santiago is de plek waar alle pelgrims aankomen. Het is de plek om te ontladen, om even stil te zijn of om uitbundig te applaudisseren of te roepen als je een bekende tegenkomt. Ook toen ik dit jaar als toerist in Santiago rondliep, werd ik geraakt door de sfeer die hier hangt. Misschien was het de herinnering aan hoe het voelt om als pelgrim dit plein op te wandelen, maar mijn partner, die nog nooit een pelgrimstocht maakte, voelde het ook.
Het ophalen van je compostela(at)
Voor het ophalen van het compostelaat ga je naar Rúa Carretas 33.
Het ophalen bestaat uit twee onderdelen:
- Een persoonlijke QR code ophalen waarmee je op je telefoon kunt zien welk nummer je hebt en welke positie je hebt in de (virtuele) wachtrij
- Het ophalen van het document als je aan de beurt bent.
Men heeft voor deze vorm gekozen zodat je niet eindeloos in een rij hoeft te staan wachten tot je aan de beurt bent. Na het ophalen van de QR code (dat heel snel gaat) kun je in principe doen wat je wilt. Je kunt winkelen in de gezellige straatjes van Santiago de Compostela of uitrusten in je Albergue of op je hotelkamer. Het enige waar je op moet letten is dat je naar het kantoor moet gaan als er op je een melding krijgt dat je in de virtuele hal staat. Op dat moment zijn er nog maar 26 wachtenden voor je!
Het enige nadeel van dit systeem is dat er geen garantie is dat je dezelfde dag aan de beurt bent. Men geeft in principe zoveel kaartjes uit als men op die dag kan behandelen, maar soms gaat dat mis. Dan moet je de volgende dag weer in de rij staan voor een QR-code en dat is frustrerend als je maar één dagje hebt in Santiago voordat je weer terug moet reizen. Het is daarom beter om een paar dagen uit te trekken voor deze stad.
In het pelgrimskantoor kan men je ook helpen met een trein- of buskaartje.
Een mis bijwonen / de kathedraal bezoeken
Vaak zijn er lange rijen en is het verstandig om ruim van tevoren aanwezig zijn als je de pelgrimsmis wil bijwonen. Wij hebben zeker drie kwartier in de rij gestaan om vervolgens te horen dat de kerk vol was.
Natuurlijk is het fantastisch dat je in het heilige jaar via een speciale deur naar binnen mag. Deze deur, die alleen tijdens het heilige jaar wordt geopend, leidt je rechtstreeks naar de tombe van Jacobus de Meerdere. Afhankelijk van het uur van de dag kun je ook de rest van de kathedraal bezoeken.
In het heilige jaar is er iedere dag een pelgrimsmis om 12.00 en 19.30. Als welkom begint de mis met het voorlezen van de pelgrims die in de afgelopen 24 uur aanspraak maakten om de Compestela.
Het zwaaien van het grootste wierookvat ter wereld (de Botafumerio) vindt in prinicpe alleen plaats op feestdagen. Je kunt via botafumeiro@catedraldesantiago.es een verzoek indienen om het tijdens een mis te laten zwaaien. Vaak wordt dit door een groep pelgrims aangevraagd die de kosten (ca 300 euro) delen.
Verder lopen naar Fisterra
Als je nog niet genoeg hebt van het pelgrimeren is het mogelijk om door te lopen naar Fisterra (Finisterra). Op deze plek kwam het lichaam van Jacobus aan land en van hier werd zijn kist op een kar door heilige ossen voort getrokken naar Santiago de Compostela.
Op deze plek verbranden pelgrims hun kleren. Voor veel is dit het werkelijke einde van de pelgrimstocht.
De zonsondergang kan hier prachtig zijn en wordt door honderden mensen bewonderd. Vaak slapen er groepen pelgrims op het strand. Een bijzondere ervaring.
Laat jezelf fotograferen bij kilometerpaaltje 0,000. Je hebt de tocht volbracht! Gefeliciteerd!
Lopen
Als je nog niet genoeg hebt van het lopen en voldoende geld en tijd hebt om terug te lopen, is dit zeker een optie. De vraag is echter of het teruglopen dezelfde intense ervaring is als de tocht naar Santiago de Compostela. Er zijn niet veel pelgrims die dit doen en ik hoor wisselende ervaringen.
Kennissen zijn via een andere route teruggefietst. Zij vertelden dat het leuk was, maar dat de terugweg toch anders voelde. De uitdaging en spanning was er een beetje af. Iemand anders vertelde dat de terugreis nog meer dan een pelgrimstocht voelde dan de heenreis. Het feit dat je mensen advies kon geven, sprak haar erg aan.
Bus
Er vertrekken diverse bussen rechtstreeks of met een overstap naar Vlaanderen of Nederland. De reis is lang (30 uur), maar het is de goedkoopste optie om terug te keren naar Nederland. Een fijne site om te kijken wat de kosten zijn en of er bussen rijden is BUSBUD.
Je kunt ook met een Spaanse busmaatschappij ALSA naar Hendaye, waarvandaan je een trein kunt boeken naar Parijs. Van Parijs is het niet moeilijk om per trein naar Brussel of Rotterdam te reizen.
Trein
Ook de treinreis duurt ongeveer 30 uur en je moet een aantal keer overstappen.
Ik heb treinreizen altijd op het station geregeld omdat ik dit online niet altijd even makkelijk vond. Op het station krijg je alle informatie en kun je direct een kaartje kopen. Als je boven de 65 bent, kun je vaak korting krijgen.
Op het pelgrimskantoor zijn er ook mensen die je willen helpen met het boeken van je terugreis. Altijd handig!
Vliegtuig
Terugvliegen is de snelste manier om naar Nederland of Vlaanderen terug te keren. De reis is niet veel duurder dan een treinreis. Je kunt de reis boeken via vliegtickets.nl of lastminute.com. Het is uiteraard de snelste manier om thuis te komen.
2 reacties
Een duidelijke en zeer informatieve site, ik ga voorjaar 2024 lopen naar Santiago de Compostella vanuit mijn woonplaats Wolvega zonder tijdsplanning.
Nu is er de voorbereiding in veel en zeker ook in de loop- en conditie trainingen Als ik vertrek ben ik inmiddels 70 jaar en gaat een oude wens in vervulling.
Kees, wat geweldig dat je dit onderneemt en wat fijn dat je deze site waardeert.
Goed dat je nu al begint met trainen, dat verkleint in ieder geval de kans op blessures.
Petje af!